Dit document beschrijft een vocabularium, in dit geval Bodem en Ondergrond (Vocabularium). Een vocabularium is een verzameling van herbruikbare termen, namelijk klassen en eigenschappen, waarvan hun betekenis is vastgelegd door middel van een label en definitie. Voor termen gedefinieerd in dit domein zijn er nog bijkomende formele afspraken beschikbaar. Voor externe termen worden de formele afspraken overgenomen van de externe bron.

Samenvatting

Het vocabularium Bodem en Ondergrond voegt terminologie toe aan de vocabularia Observaties en Metingen en Sensoren en Bemonstering specifiek bruikbaar voor het domein Bodem en Ondergrond.

De termen zijn generiek generiek genoeg om bruikbaar te zijn voor meerdere deeldomeinen binnen Bodem & Ondergrond.

Het gaat over termen zoals Diepte, Maaiveld of een uitbreiding van Profiel uit Observaties en Metingen met Profielelement en Laag als specialisatie daarvan.

Ook Meetreeks en Fractiemeting als specialisatie daarvan zijn toegevoegd als aanvulling op DiscreteBereiken uit Observaties en Metingen. Deze laatste beperken zich tot variaties van een fenomeen in tijd en ruimte terwijl in dit domein ook variaties in functie van andere parameters beschreven moeten kunnen worden.

ook enkele utilitaire klassen zijn toegevoegd zoals opdracht en Erkenning.

Naast Bereiken die variaties van fenomenen in ruimte en tijd kunnen documenteren was er in het domein Bodem en Ondergrond ook behoefte aan “gewone” meetreeksen, waar het fenomeen functie kan zijn van een willekeurige parameter. Om die reden voegden we Meetreeksen toe en de veelgebruikte specialisatie Fractiemetingen.

Status van dit document

Deze sectie beschrijft de status van dit document op het moment van publicatie. Het kan zijn dat er ondertussen al nieuwere versies zijn uitgebracht.

Dit vocabularium heeft status Kandidaat Standaard en werd uitgegeven op 2024-10-01.

Dit document is een officiële specificatie van een vocabularium en biedt een gedeeld begrippenkader voor bepaalde concepten. Deze specificatie dient om de definitie, gebruik, domein en bereik van de RDF termen binnen dit domein te verduidelijken. De termen gedefinieerd in dit vocabularium zijn persistent en zullen bijgevolg nooit verdwijnen, noch zullen de definities veranderen behalve dan om een bestaande definitie verder te verduidelijken. Termen kunnen echter wel als verouderd worden bestempeld en vervangen worden in nieuwere versies van deze specificatie.

1. Licentie

Deze specificatie van Informatie Vlaanderen is gepubliceerd onder de "Modellicentie Gratis Hergebruik - v1.0".

2. Conformiteit

Een uitwisseling van gegevens, op welke manier deze uitwisseling ook gebeurt, is conform aan dit vocabularium wanneer het de terminologie (klassen en eigenschappen) gebruikt op een manier die consistent is met de semantiek zoals opgesteld in de nieuwste versie van de specificatie (domein, bereik, definitie en gebruik) en het geen terminologie gebruikt uit andere vocabularia als alternatief voor de voorgestelde terminologie opgenomen in dit vocabularium.

3. Overzicht

Deze sectie somt alle klassen en eigenschappen van het vocabularium op.


Klassen

| BO_CurveWaardepaar | BO_RuimtelijkBemonsteringsobject | Boring | Erkenning | Fractiemeting | Fractiemetingresultaat | Fractiemetingwaarde | Interpretatie | Laag | Maaiveld | Meetreeks | Meetreeksresultaat | Meetreekswaarde | Opdracht | Profielelement |

Eigenschappen

| aanvangspeil | diepte | fractiemetingwaarde | hoogte | laag | ligging | maaiveld | meetpunt | meetpuntBovengrens | meetpuntOndergrens | meetpuntparameter | meetreekswaarde | meetwaarde | meetwaarde | waarde |

4. Klassen

Deze sectie geeft een formele definitie aan elke klasse.

Klasse BO_CurveWaardepaar

Type Klasse
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#BO_CurveWaardepaar
Specialisatie van
  • http://def.isotc211.org/iso19123/2005/CoverageCore#CV_CurveValuePair
Definitie Een Curvewaardepaar dat overeenstemt met een Profielelement.

Gebruik

 Laat toe om in het geval van een DiscreetCurvebereik een waardepaar te associëren met een Profielelement (bv een Laag in een Bodemprofiel).

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Klasse BO_RuimtelijkBemonsteringsobject

Type Klasse
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#BO_RuimtelijkBemonsteringsobject
Specialisatie van
  • http://def.isotc211.org/iso19156/2011/SpatialSamplingFeature#SF_SpatialSamplingFeature
Definitie RuimtelijkBemonsteringsobject met bijkomende kenmerken relevant voor het domein Bodem en Ondergrond.

Gebruik

 Het gaat over kenmerken die typisch zijn in de context van Bemonstering bv bij Boringen het maaiveld en de diepte.

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Klasse Boring

Type Klasse
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Boring
Definitie Het aanbrengen van een gat in iets dmv een boor.

Gebruik

 In het vocabularium Bodem & Ondergrond gebruiken we deze klasse louter als generalisatie van Grondboringen en Bodemboringen.

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Klasse Erkenning

Type Klasse
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Erkenning
Specialisatie van
  • https://data.vlaanderen.be/ns/besluit#Besluit
Definitie Officiële toelating toegekend aan een Persoon of Organisatie om een bepaald soort activiteiten uit te oefenen.

Gebruik

 Bv de toelating aan een boormaatschappij om Boringen uit te voeren.

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Klasse Fractiemeting

Type Klasse
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Fractiemeting
Specialisatie van
  • https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Meetreeks
  • http://def.isotc211.org/iso19156/2011/Observation#OM_Observation
Definitie Meetreeks waarbij het aandeel van iets varieert in functie van iets anders.

Gebruik

 Dat aandeel wordt "fractie" genoemd. Vb is de statistische verdeling van onderwijsniveaus over de bevolking of de verdeling van korreldiameters in een bodemstaal.

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Klasse Fractiemetingresultaat

Type Klasse
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Fractiemetingresultaat
Specialisatie van
  • https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Meetreeksresultaat
Definitie Resultaat van een Fractiemeting.

Gebruik

 Aangezien de Fractiemeting een Meetreeks is bestaat het resultaat uit een reeks individuele Metingen.

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Klasse Fractiemetingwaarde

Type Klasse
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Fractiemetingwaarde
Specialisatie van
  • https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Meetreekswaarde
Definitie Een Meetreekswaarde met een waarde voor de fractie en een waarde voor de parameter.

Gebruik

 Een fractie (in de betekenis van "aandeel") houdt in dat een range wordt opgegeven voor de waarde vh meetpunt, vandaar de attributen meetpuntOndergrens en meetpuntBovengrens. De ondergrens kan daarbij ook gefixeerd worden, bvb bij een cummulatieve Korrelverdeling waar fractie=f(maximum korreldiameter) en bij oplopende range van korrelgrootte (=diameter van de zeefopeningen) een oplopende fractie krijgt, bvb korreldiameter 0-0.42mm=0%, 0-0.149mm=25% en 0-0.076mm=100%.

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Klasse Interpretatie

Type Klasse
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Interpretatie
Specialisatie van
  • http://def.isotc211.org/iso19156/2011/Observation#OM_Observation
Definitie Persoonlijk beredeneerd oordeel over de betekenis van iets.

Gebruik

 In de context van Observaties en Metingen is een Interpretatie het resultaat van het toepassen van bestaande kennis op bestaande Observaties. Het onderscheid tussen een Interpretatie en een "gewone" Observatie is niet absoluut, in beide gevallen gaat het over het schatten van de waarde van een kenmerk. In het geval van een Interpretatie heeft de Observatie echter meer betekenis (meer "semantische lading") omdat er meer theorie en/of verwerking aan te pas komt.

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Klasse Laag

Type Klasse
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Laag
Specialisatie van
  • http://def.isotc211.org/iso19156/2011/DomainSpecificSamplingFeatures#Interval
Definitie Curve, bepaald door de uiteinden van de doorsnede van een Laagobject.

Gebruik

 Tussen die uiteinden gebeuren dan de Observaties, bv het Interval gevormd door de doorsnede van een geologische laag. OPMERKING: We noemen dit laaginterval hier gemakshalve Laag, de werkelijke laag is eerder het type laag en/of driedimensioneel object dat de ganse laag omvat.

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Klasse Maaiveld

Type Klasse
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Maaiveld
Definitie Het grondoppervlak, waarvan de hoogte vaak opgegeven wordt ten opzichte van een nationaal nul-niveau.

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Klasse Meetreeks

Type Klasse
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Meetreeks
Specialisatie van
  • http://def.isotc211.org/iso19156/2011/Observation#OM_Observation
Definitie Observatie waarbij wordt nagegaan hoe een bepaald kenmerk verandert in functie van een ander kenmerk.

Gebruik

 Bv hoe de lengte van een Object verandert met de temperatuur (door uitzetting). We kunnen dit uitdrukken als y=f(x) waarbij in het vb y de lengte is en x de temperatuur. De variabele x noemen we de meetpuntparameter en y is de meetwaardeparameter. De meetwaardeparameter is in feite het geobserveerdKenmerk. Sommige types van Meetreeksen zijn zo specifiek dat ze apart werden gemodelleerd, bvb een Bereikobservatie waarbij een geobserveerdKenmerk varieert volgens positie of tijd (zie het <a href="https://data.vlaanderen.be/doc/applicatieprofiel/observaties-en-metingen/">AP Observaties & Metingen</a> voor meer info over deze klasse).

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Klasse Meetreeksresultaat

Type Klasse
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Meetreeksresultaat
Definitie Resultaat van een Meetreeksobservatie.

Gebruik

 Concreet een verzameling Meetreekswaarden, ttz waardeparen met een waarde voor de het geobserveerdKenmerk en een waarde voor de parameter.

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Klasse Meetreekswaarde

Type Klasse
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Meetreekswaarde
Definitie Een waardepaar in een Meetreeks met een waarde voor de het geobserveerdKenmerk en een waarde voor de parameter.

Gebruik

 Bv als de Meetreeks observeert hoe de lengte van iets varieert met de temperatuur dan omvat een Meetreekswaarde een waarde voor de lengte en één voor de temeratuur.

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Klasse Opdracht

Type Klasse
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Opdracht
Definitie Toegewezen taak.

Gebruik

 In deze context de taak om Observaties of Bemonsteringen uit te voeren.

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Klasse Profielelement

Type Klasse
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Profielelement
Specialisatie van
  • http://def.isotc211.org/iso19156/2011/SamplingCurve#SF_SamplingCurve
  • http://def.isotc211.org/iso19156/2011/SpatialSamplingFeature#SF_SpatialSamplingFeature
Definitie Onderdeel vh Profiel.

Gebruik

 Bv een Laag.

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

5. Eigenschappen

Deze sectie geeft een formele definitie aan elke eigenschap.

Eigenschap aanvangspeil

Type Eigenschap
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#aanvangspeil
Domein https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#BO_RuimtelijkBemonsteringsobject
Bereik http://def.isotc211.org/iso19103/2005/UnitsOfMeasure#Measure
Definitie Geeft aan waar tov het Maaiveld het Bemonsteringsobject start.
Gebruik Bvb nuttig in het geval wanneer men enkel de xy-coördinaten van een Boorgat heeft en wil aangeven dat het boren boven of onder het Maaiveld is gestart.

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Eigenschap diepte

Type Eigenschap
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#BO_RuimtelijkBemonsteringsobject.diepte
Domein https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#BO_RuimtelijkBemonsteringsobject
Bereik http://def.isotc211.org/iso19103/2005/UnitsOfMeasure#Measure
Definitie Geeft aan tot welke Diepte het Bemonsteringsobject reikt.
Gebruik Bvb nuttig in het geval wanneer men enkel de xy-coördinaten van een Boorgat heeft en wil aangeven hoe diep er geboord is.

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Eigenschap fractiemetingwaarde

Type Eigenschap
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Meetreeksresultaat.meetreekswaarde
Domein https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Fractiemetingresultaat
Bereik https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Fractiemetingwaarde
Definitie Waarde ve individuele Meting in de Meetreeks..

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Eigenschap hoogte

Type Eigenschap
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Maaiveld.hoogte
Domein https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Maaiveld
Bereik https://data.vlaanderen.be/ns/generiek#DirectePositie
Definitie Verticale maat naar boven vanaf het grondoppervlak van het maaiveld.

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Eigenschap laag

Type Eigenschap
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#BO_Curvewaardepaar.laag
Domein https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#BO_CurveWaardepaar
Bereik https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Profielelement
Definitie Overeenstemmend Profielelement.

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Eigenschap ligging

Type Eigenschap
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#BO_RuimtelijkBemonsteringsobject.ligging
Domein https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#BO_RuimtelijkBemonsteringsobject
Bereik http://www.w3.org/ns/prov#Location
Definitie De ligging vh Bemonsteringsobject.
Gebruik Naast de geometrie zijn bijkomende aanduidingen vd locatie soms nuttig, bv in het geval ve Boorgat in welke gemeente is geboord.

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Eigenschap maaiveld

Type Eigenschap
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#BO_RuimtelijkBemonsteringsobject.maaiveld
Domein https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#BO_RuimtelijkBemonsteringsobject
Bereik https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Maaiveld
Definitie Ligging van het grondoppervlak.
Gebruik Bvb nuttig in het geval wanneer men de geometrie van een Boorgat enkel met xy-coördinaten en diepte weergeeft en afzonderlijk de z-coördinaat van het Maaiveld.

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Eigenschap meetpunt

Type Eigenschap
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Meetreekswaarde.meetpunt
Domein https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Meetreekswaarde
Bereik http://www.w3.org/2000/01/rdf-schema#Resource
Definitie Waarde van het meetpunt.
Gebruik Datatype is te substitueren door het datatype vh meetpunt.

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Eigenschap meetpuntBovengrens

Type Eigenschap
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Meetreekswaarde.meetpuntBovengrens
Domein https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Fractiemetingwaarde
Bereik http://def.isotc211.org/iso19103/2005/UnitsOfMeasure#Measure
Definitie Bovengrens van een klasse van waarden van meetpunten.

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Eigenschap meetpuntOndergrens

Type Eigenschap
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Meetreekswaarde.meetpuntOndergrens
Domein https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Fractiemetingwaarde
Bereik http://def.isotc211.org/iso19103/2005/UnitsOfMeasure#Measure
Definitie Ondergrens van een klasse van waarden van meetpunten.

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Eigenschap meetpuntparameter

Type Eigenschap
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Meetreeks.meetpuntparameter
Domein https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Meetreeks
Bereik http://def.isotc211.org/iso19109/2005/GeneralFeatureModel#GF_PropertyType
Definitie Het kenmerk in functie waarvan het geobserveerdKenmerk verandert.

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Eigenschap meetreekswaarde

Type Eigenschap
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Meetreeksresultaat.meetreekswaarde
Domein https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Meetreeksresultaat
Bereik https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Meetreekswaarde
Definitie Eén waarde in het resultaat van een Meetreeks.

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Eigenschap meetwaarde

Type Eigenschap
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Meetreekswaarde.meetwaarde
Domein https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Fractiemetingwaarde
Bereik http://def.isotc211.org/iso19103/2005/UnitsOfMeasure#Measure
Definitie

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Eigenschap meetwaarde

Type Eigenschap
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Meetreekswaarde.meetwaarde
Domein https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Meetreekswaarde
Bereik http://www.w3.org/2000/01/rdf-schema#Resource
Definitie Waarde van het geobserveerdKenmerk.
Gebruik Datatype is te substitueren door het datatype vd meetwaarde.

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

Eigenschap waarde

Type Eigenschap
URI https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Laag.waarde
Domein https://data.vlaanderen.be/ns/bodem-en-ondergrond#Laag
Bereik http://www.w3.org/2000/01/rdf-schema#Resource
Definitie Verwijzing naar een record dat de laal beschrijft.
Gebruik Bvb een skos:Concept met het laagtype of een Record zoals GecodeerdeLithologieWaarde.

Status

 https://data.vlaanderen.be/id/concept/StandaardStatus/KandidaatStandaard

6. Externe terminologie

Vanaf 2025 worden externe termen niet meer opgenomen als niet-normatieve mapping in vocabularia van data.vlaanderen.be.

In plaats daarvan is er een tabel met welke externe URIs er worden gebruikt, toegevoegd aan elk applicatieprofiel. Dat vereenvoudigt de doelstelling van dit document. Namelijk het oplijsten en beheren van termen die gedefinieerd worden in deze namespace.

Om toch een harmonisatie van het gebruik van externe terminologie te bekomen wordt er een algemene mapping gepubliceerd.