OSLO
Openbaar Domein

Van model tot implementatie

Deze webpagina is een praktische handleiding voor steden en gemeenten om de inventarisatie van hun openbaar domein te aligneren met OSLO Openbaar Domein, een semantische datastandaard die ontwikkeld is in samenspraak met domeinexperten. Door openbaar domein data op een gestandaardiseerde manier te ontsluiten, kunnen we o.a. de vindbaarheid, begrijpbaarheid en uitwisseling van deze data verbeteren.

Inleiding OSLO

Open Standaarden voor Linkende Organisaties (OSLO²) is een programma van de Vlaamse overheid, waarbinnen eenduidige standaarden voor de uitwisseling van informatie in Vlaanderen worden ontwikkeld. Deze semantische standaarden zijn gebaseerd op de principes van Linked Open Data en zorgen zo voor meer samenhang, een betere begrijpbaarheid en verhoogde vindbaarheid van de data.

Linked Data is een methode om data te publiceren waarbij ook diens betekenis (semantiek) wordt vastgelegd. Door data op deze manier weer te geven, kunnen ze met andere (linked) data op het web worden verbonden. Linked data zijn bovendien makkelijk op te vragen en uit te wisselen doordat ze kunnen worden gevonden via een unieke HTTP-link, een zogenaamde Uniform Resource Identifier (URI).


linked data stars
De vijf kwaliteitsniveau's van Linked Data.

Door data als linked data weer te geven en te linken met andere linked datasets, ontstaat het ’semantische web’, waarin alle data met elkaar zijn verbonden, net zoals webpagina’s met elkaar verbonden zijn. Een afstemming met (internationale) linked data standaarden en principes zorgt ervoor dat we de data van overheden in Vlaanderen vlot kunnen combineren met elkaar en met externe datasets op het Web. Voor meer informatie over Linked Data verwijzen we naar de webpagina over Linked Data geschreven door Tim Berners-Lee.
OSLO Compliance

Er bestaan meerdere manieren om compliant te zijn met een OSLO-Standaard. Linked data is weliswaar de geprefereerde manier, maar we verwijzen naar het OSLO Compliance Raamwerk voor andere mogelijkheden.

OSLO-standaarden worden in co-creatie met alle belanghebbenden (overheden van alle niveaus, gemeenten, academici, private partners, etc.) ontwikkeld en gepubliceerd. We onderscheiden vocabularia, i.e. een woordenlijst, en applicatieprofielen, i.e. een model dat beschrijft hoe dergelijke woorden in de context van een bepaalde applicatie (use case) uitgewisseld dienen te worden. Vervolgens kunnen alle betrokken spelers hun data in lijn met deze gedragen standaarden ontsluiten, waardoor hun data, naast menselijk leesbaar, ook machinevriendelijk en combineerbaar worden.


Het Standaardenregister geeft een overzicht van alle erkende, kandidaat- en in ontwikkeling zijnde OSLO-standaarden. De standaarden zelf zijn terug te vinden op data.vlaanderen.be. Alle OSLO-standaarden volgen het gestandaardiseerde Proces en methode voor de ontwikkeling en erkenning van data standaarden. Dit document beschrijft de richtlijnen die gevolgd moeten worden bij het ontwikkelen en wijzigen van datastandaarden, en het beheren van de levenscyclus van deze standaarden. Het proces en de methode zijn gebaseerd op internationale best practices van onder meer ISA, W3C en OpenStand. Het beschrijft een manier van werken gefocust op inclusiviteit, transparantie, heldere communicatie en duidelijke documentatie.



Inleiding OSLO Openbaar Domein

Het thema OSLO Openbaar Domein heeft als doel het specifiëren van een datastandaard voor het inventariseren van (objecten op) het openbaar domein met een minimum aan gegevens dat moet worden bijgehouden en kan uitgewisseld worden. Het bouwt verder op de Basiskaart Vlaanderen, ook gekend als het Grootschalig Referentiebestand (GRB).


OSLO Openbaar Domein is opgesplitst in verschillende deelcomponenten. De hoofdcomponent, het conceptueel informatiemodel, dat zelf opgedeeld is in een vocabularium en een applicatieprofiel, beschrijft respectievelijk de definities en de samenhang van de fundamentele entiteiten, eigenschappen en relaties. Dit informatiemodel vormt de basis voor de verdere uitbreidingen en maakt het mogelijk om aan een bestaand of een nieuw IT-systeem een structuur te koppelen die gealigneerd is met OSLO Openbaar Domein. Deze alignering is aanbevolen door de Vlaamse overheid, maar niet verplicht.


Het applicatieprofiel van OSLO Openbaar Domein.

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen twee soorten objecten op het openbaar domein:

  • Delen maken “deel” uit van het aardoppervlak en hebben een functie en een fysiek voorkomen. Delen zijn opgedeeld in waterdelen (bv. vijvers, rivieren, …) en terreindelen (bv. fietspaden, sportterreinen, …).
  • Elementen staan bovenop de delen en zijn direct of indirect bevestigd aan het aardoppervlak. Elementen zijn opgedeeld in vegetatie-elementen (bv. bomen, plantenbakken, ...) en infrastructuurelementen (bv. zitbanken, verkeersborden, …).


Delen hebben een fysiek voorkomen: een watervoorkomen voor waterdelen en een terreinvoorkomen voor terreindelen. Terreinvoorkomen is verder opgesplitst in begroeid en onbegroeid voorkomen. Enkele voorbeelden verduidelijken:

  • een vijver (een waterdeel) heeft ondiep water (een watervoorkomen);
  • een sportterrein (een terreindeel) heeft een gazon (een begroeid voorkomen);
  • een sportterrein (een terreindeel) heeft gravel (een onbegroeid voorkomen).


Er werden reeds enkele thematische uitbreidingen uitgewerkt als leidraad voor de inventarisatie in de praktijk. Elk van deze uitbreidingen bestaat uit (1) een vocabularium, dat de semantiek beschrijft, en (2) een taxonomie van objecten die geïnventariseerd kunnen worden en de attributen die daarvoor bijgehouden kunnen worden. Op het moment van schrijven, bestonden er uitbreidingen voor vegetatie-elementen, infrastructuurelementen, gebieden, begraafplaatsen, terreindelen (inclusief taxonomieën voor begroeid en onbegroeid voorkomen) en waterdelen (inclusief een taxonomie voor watervoorkomen). De onderstaande dynamische figuur geeft een voorbeeld van een dergelijke taxonomie. Ieder van deze objecten heeft een persistente URI met bijhorende definitie (bijvoorbeeld: https://data.vlaanderen.be/ns/openbaardomein/vegetatie#Muurvegetatie); er wordt daarnaast ook vermeld welke eigenschappen voor ieder object bijgehouden kunnen worden.

De taxonomie van vegetatie-elementen.



Handleidingen