DCAT-AP Vlaanderen

Samenvatting

Dit applicatieprofiel beschrijft Open Data Catalogi in Vlaanderen. DCAT-AP Vlaanderen (DCAT-AP VL) is een verdere specialisatie van DCAT-AP.

De applicatie waarop dit profiel betrekking heeft is een Open Data Portaal in Vlaanderen. Open Data portalen zijn catalogussen van Open Data datasets. Ze hebben als belangrijkste doelstelling het vindbaar maken van data en hierdoor het hergebruik ervan te stimuleren. Open Data portalen vervullen een centrale rol in de overheidsopdracht om de toegankelijkheid tot overheidsinformatie te realiseren. Met dit applicatieprofiel bevorderen we de uniformiteit van de beschikbare informatie over datasets. Tevens vereenvoudigen we het aggregatie proces van meerdere Open Data Catalogi.

Dit document bevat de verplichte elementen en bijkomende elementen waarover DCAT-AP Vlaanderen een uitspraak doet. Aanbevolen en optionele informatie waarvoor geen bijkomende afspraken in de context van DCAT-AP Vlaanderen zijn, zijn niet opgenomen in dit document. Hiervoor verwijzen we naar de DCAT-AP specificatie zelf.

Licentie

Deze specificatie van Digitaal Vlaanderen is gepubliceerd onder de "Modellicentie Gratis Hergebruik - v1.0".

Conformiteit

Een applicatieprofiel is een specificatie voor gegevensuitwisseling dat bijkomende beperkingen introduceert voor het toepassen van vocabularia. Dergelijke bijkomende beperkingen kunnen de volgende elementen bevatten:

• verfijning van de terminologie (klassen en eigenschappen) consistent met de semantiek uit de betreffende specificaties met een welbepaald gebruik als doel;
• externe terminologie (klassen en eigenschappen) gebruikt voor nieuwe/extra termen die niet in de bestaande vocabularia voorkomen.

Om conform te zijn met dit applicatieprofiel, geldt voor een implementatie dat ze:

• MOET conform zijn aan de verplichtingen van DCAT-AP.
• MOET conform zijn aan de verplichtingen van metadata DCAT.
• MOET Voor elke klasse steeds de eigenschappen bevatten die als minimum kardinaliteit 1 hebben.
• MAG NIET meer dan 1 instantie bevatten van eigenschappen die 1 als maximum kardinaliteit hebben.
• MAG terminologie (klassen en eigenschappen) gebruiken op een manier die consistent is met haar semantiek (definitie, gebruik, domein en bereik).
• MAG uitgebreid worden met klassen en eigenschappen van andere datamodellen (vocabularia) die niet overlappen met terminologie vermeld in dit document, metadata DCAT of DCAT-AP.
• PAST maximaal de algemene en specifieke gebruiksadviezen toe. Zowel degene hier beschreven als die in metadata DCAT of DCAT-AP.

Onderscheid distributie en dataservice

In een dagdagelijks gesprek over datasets en hun onsluitingsvormen wordt de term distributie gebruikt in een brede zin. Een distributie is daarin de aanduiding van eender welke vorm van ontsluiting. DCAT heeft ervoor gekozen om een service als een onafhankelijke entiteit op te nemen. Hierdoor ontstaat een spanningsveld tussen de dagdagelijkse terminologie en de formele terminologie van DCAT. Echter zelfs op basis van de definities in DCAT kan men geen precies afgelijnd onderscheid maken tussen een distributie en een dataservice.

Om de catalogusbeheerders in Vlaanderen een uniformere aanpak te geven, wordt het volgende afgesproken. Een distributie zal voornamelijk gebruikt worden om een afgerond geheel van data aan te duiden. Iets dat downloadbaar is als een file. Het is een welomschreven collectie van data vastgelegd door de uitgever. Dit uit zich in een downloadURL (of toegangsURL) die toelaat om de data te bekomen zonder bijkomende data selectie configuratie door de gebruiker. Een dataset is een abstracte entiteit (een naam voor een geheel aan data); een distributie van de dataset is een concrete vorm die de afnemer van de dataset lokaal kan gebruiken zonder enige andere systeemtoegang. Een distributie zal dus niet bestaan zonder een dataset. De afnemer heeft voor een distributie geen invloed op de bekomen data. Dat is vastgelegd door de uitgever van de dataset.

Alle andere vormen zullen als een dataservice beschreven worden. Een dataservice heeft dikwijls een hoge mate van onafhankelijkheid van een distributie (effectieve data) van een dataset; het kan zelfs meedere gebonden zijn aan meerdere datasets. Een dataservice biedt dikwijls een slimme toegang tot de data: de gebruiker kan via een query interface of parametrisatie de data opvragen naar zijn wensen. De afnemer heeft hier dus wel invloed op de bekomen data.

• Een RDF-dump
• Een CSV-downloadbaar bestand
• Een Zip-bestand met de Excel-bestanden per gemeente
• Een jpeg die een heatmap weergeeft

• Een REST-API die de gegevens beschikbaar stelt
• Een SPARQL-endpoint
• Een WFS-service
• Een service die op basis van door de gebruiker gecontroleerde query-parameters een downloadbaar bestand beschikbaar stelt

Er zijn ook grensgevallen zoals Linked Data subjectpagina's. Dit is data gepubliceerd in een menselijk leesbare vorm. Men kan argumenteren dat dit een dataservice is omdat de gebuiker op een vrije wijze kan navigeren doorheen de data. Men kan het ook beschouwen als een collectie van html pagina's, die één voor één ophaalbaar is. Subjectpagina's komen dikwijls voor in de context van dereferenceable URIs. Daarin wordt via content negotatie de data aangeboden voor zowel menselijke als machinale verwerking. Voor de RDF representaties wordt vaak de gehele collectie aangeboden als één downloadbaar bestand, voor html pagina's is dit zelden het geval. Bij voorkeur wordt een consensus gezocht om zulke grensgevallen uniform aan te pakken. Wanneer dit niet beschikbaar is, dan laten is het aan de uitgever om een keuze te maken.