OSLO Waterkwaliteit

Dit document beschrijft een applicatieprofiel, in dit geval OSLO Waterkwaliteit. Dit applicatieprofiel beantwoordt de vraag over hoe het corresponderende domeinmodel in de praktijk kan toegepast worden. Daarbij worden de beperkingen (kardinaliteit, codelijsten) toegelicht en de overeenkomstige (RDF) termen opgelijst.

Samenvatting

Het applicatieprofiel OSLO Waterkwaliteit toont hoe begrippen uit het overeenstemmend vocabularium gebruikt moeten worden om datastromen inzake datakwaliteit semantisch te verrijken, wat data over waterkwaliteit beter vindbaar en begrijpbaar zal maken, alsook beter combineerbaar met andere databronnen.

De centrale klasse in het applicatieprofiel is de klasse ‘Observatie’. Deze klasse werd overgenomen uit OSLO-ObservatiesEnMetingen en laat toe om eender welk observatietype te beschrijven. Verder werden er 6 specifieke waterkwaliteit observaties beschreven, namelijk BiotischeIndexObservatie, BioindicatorObservatie, WaterkwaliteitParameterObservatie, ChemischAgensConcentratieObservatie, HydromorfologischeObservatie en ChemischAgensVrachtObservatie. Voor de specifieke betekenis van deze klassen verwijzen we naar het applicatieprofiel en het vocabularium.

Bovendien biedt dit applicatieprofiel ook de kans om te kunnen spreken over de objecten die geobserveerd worden. Daarnaast laat het ook toe om deze object te specifiëren tot waterobjecten, bemonsteringsobjecten, ruimtelijk bemosteringsobjecten, emissies en emissiebronnen. Via deze weg stelt het applicatieprofiel de gebruiker in staat om een meetpunt te relateren aan de observatie. Deze meetpunten kunnen op hun beurt geaggregeerd worden tot een meetnet.

Enumeraties worden in principe buiten het applicatieprofiel beschreven, de enumeraties die in het diagram weergegeven worden, zijn illustratief.

Status van dit document

Dit applicatieprofiel heeft status Kandidaat Standaard en werd uitgegeven op 2022-10-17.

Informatie over het gevolgde proces en de beslissingen om tot deze specificatie te komen zijn beschikbaar in het standaardenregister.

Licentie

Deze specificatie van Digitaal Vlaanderen is gepubliceerd onder de "Modellicentie Gratis Hergebruik - v1.0".

Conformiteit

De conformiteit voor applicatieprofielen is hier te vinden.

Overzicht

Entiteiten

Agens

Beschrijving: Een chemisch element of chemische verbinding (in zuivere vorm of in een mengsel) zoals deze in natuurlijke staat voorkomt of het resultaat is van, gebruikt of vrijgekomen is bij een beroepsactiviteit, al dan niet opzettelijk geproduceerd.
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn geen eigenschappen gedefinieerd.

Agent

Beschrijving: Iemand die of iets dat kan handelen of een effect kan teweeg brengen.
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn geen eigenschappen gedefinieerd.

Any

Beschrijving: Stelt een instantie van eender welk type voor.
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn geen eigenschappen gedefinieerd.

Bemonsteringsobject

Beschrijving: Deel van het Object dat men wil observeren en dat representatief is voor dat Object.
Gebruik: Het deel waarvan sprake kan zijn: fysiek (een Monster) of ruimtelijk (een Ruimtelijk Bemonsteringsobject). Men observeert een Bemonsteringsobject i.p.v. het werkelijk Object als dat laatste niet in zijn geheel geobserveerd kan worden (bv. omdat exhaustieve observatie onpraktisch zou zijn). Het Bemonsteringsobject vormt samen met het Proces dat voor observatie is gebruikt het z.g.n. observatieprotocol. OPGELET: deze klasse is abstract, ze moet gespecialiseerd worden in functie van het applicatiedomein.
Subklasse van
: Object
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn de volgende eigenschappen gedefinieerd: bemonsterdObject, geassocieerdBemonsteringsobject.

Eigenschap	Verwacht Type	Kardinaliteit	Beschrijving	Gebruik	Codelijst
`bemonsterdObject`	Object	1..*	Verwijzing naar het Object dat men wil bemonsteren.	Bv. een profiel bemonstert een water- of atmosferische kolom, een peilput bemonstert het water in een watervoerende laag, een weefselstaal bemonstert een deel van een organisme.
`geassocieerdBemonsteringsobject`	Bemonsteringsobject	0..*	Ander Bemonsteringsobject waarmee het Bemonsteringsobject geassocieerd is.	Bv. Bemonsteringspunten langs een Bemonsteringscurve of Monsters genomen op een Bemonsteringspunt of deelmonsters (Monster van een Monster).

Bemonsteringsobjectverzameling

Beschrijving: Aantal bij elkaar horende Bemonsteringsobjecten.
Gebruik: Bv. een reeks grondmonsters verzameld in eenzelfde ontsluiting of een set meetstations die deel uitmaken van eenzelfde meetnet.
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn de volgende eigenschappen gedefinieerd: lid.

Eigenschap	Verwacht Type	Kardinaliteit	Beschrijving	Gebruik	Codelijst
`lid`	Bemonsteringsobject	1..*	Bemonsteringsobject dat deel uitmaakt van de verzameling van Bemonsteringsobjecten.

BioIndicatorObservatie

Beschrijving: Observatie die de biologische kwaliteit van water beoordeelt op basis van indicatie soorten (planten, dieren, microbes, etc.).
Gebruik: Deze soorten, ook BioIndicator genoemd, zijn levende organismen zoals planten, planktons, dieren, microben etc. Meer specifiek biochemische, fysiologische, gedragsmatige of populatie veranderingen worden gemonitord.
Subklasse van
: Observatie
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn de volgende eigenschappen gedefinieerd: bioIndicator, geobserveerdKenmerk, soort.

Eigenschap	Verwacht Type	Kardinaliteit	Beschrijving
`bioIndicator`	Any	1	Resultaat van de BioIndicatorObservatie.
`geobserveerdKenmerk`	BioIndicatorType	1	Type van het geobserveerdKenmerk.
`soort`	Soort	1	De bioindicator soort die bij de observatie geobserveerd wordt.

BiotischeIndexObservatie

Beschrijving: Observatie die de biologische kwaliteit van het water beoordeelt op een bepaald schaal gebaseerd op het aantal organismen die in welke mate aanwezig zijn in het water.
Gebruik: In de praktijk komt dit neer op het tellen van monsters, specifieke soorten of macro-ongewervelde diersoorten zoals wormen, slakken, vliegen, mosselen etc. die aanwezig zijn in het water. Dit relatief naar mate zij watervervuiling verdragen gecombineerd met een aparte waterkwaliteit score.
Subklasse van
: Observatie, Meting, StatistischeObservatie
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn de volgende eigenschappen gedefinieerd: biotischeIndex, geobserveerdKenmerk.

Eigenschap	Verwacht Type	Kardinaliteit	Beschrijving	Gebruik	Codelijst
`biotischeIndex`	Maat	1	Resultaat van de BiotischeIndexObservatie.
`geobserveerdKenmerk`	BiotischIndexType	1	Type van het geobserveerdKenmerk.

ChemischAgensConcentratieObservatie

Beschrijving: Observatie om de chemische kwaliteit van water te beoordelen door de concentratie van een schadelijke of ongeschikte stof te schatten.
Gebruik: De eigenlijke meting van de hoeveelheid van de substantie in het water, meestal over een bepaalde periode gemeten. Het resultaat is de hoeveelheid van de substantie die is gevonden uitgedrukt in milligram-per-liter.
Subklasse van
: Observatie, Meting
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn de volgende eigenschappen gedefinieerd: agens, chemischAgensConcentratie, geobserveerdKenmerk.

Eigenschap	Verwacht Type	Kardinaliteit	Beschrijving
`agens`	Agens	1	Het agens dat bij de observatie geobserveerd wordt.
`chemischAgensConcentratie`	Maat	1	Resultaat van de ChemischAgensConcentratieObservatie.
`geobserveerdKenmerk`	ChemischAgensType	1	Type van het geobserveerdKenmerk.

ChemischAgensVrachtObservatie

Beschrijving: Observatie om de chemische kwaliteit van water te beoordelen aan de hand van de afgemeten hoeveelheid vracht.
Subklasse van
: Observatie, Meting
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn de volgende eigenschappen gedefinieerd: agens, chemischAgensVracht, geobserveerdKenmerk.

Eigenschap	Verwacht Type	Kardinaliteit	Beschrijving
`agens`	Agens	1	Het agens dat bij de observatie geobserveerd wordt.
`chemischAgensVracht`	Maat	1	De afgemeten hoeveelheid vracht die van het chemisch Agens werd geloosd.
`geobserveerdKenmerk`	ChemischAgensType	1	Type van het geobserveerdKenmerk.

DQ_Element

Beschrijving: Abstracte klasse van alle mogelijke testen om de kwaliteit van een dataset te beoordelen.
Gebruik: Dit betekent een test om volledigheid, logische consistentie, positionele nauwkeurigheid, thematische nauwkeurigheid en temporele nauwkeurigheid vast te stellen.
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn geen eigenschappen gedefinieerd.

Emissie

Beschrijving: Uitstoot van iets.
Gebruik: Typisch productie en afvoer van een verontreinigende stof, bv. een gas in de lucht of een vloeistof in water. Kan bv. ook geluid of straling zijn.
Subklasse van
: Object
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn de volgende eigenschappen gedefinieerd: matrix, periode, type, uitgestotenDoor.

Eigenschap	Verwacht Type	Kardinaliteit	Beschrijving	Gebruik
`matrix`	MatrixType	0..*	De matrix (omgeving) waarin de emissie zich voordoet.	Bv. Een schoorsteen die emissie uitstoot in de lucht, waarbij de lucht de matrix is.
`periode`	TM_Period	0..*	Periode waarin de Emissie plaatsvond.
`type`	EmissieType	0..*	De aard van de emissie.
`uitgestotenDoor`	Emissiebron	0..*	Relateert de emissie aan de emissiebron waarvan deze afkomstig is.	Bv. de emissie afvalwater die is uitgestoten door het emissiepunt (een buis) in een kanaal.

Emissiebron

Beschrijving: Oorsprong van een emissie.
Gebruik: Het kan een inrichting zijn zoals een fabriek, installatie of schoorsteen maar ook een activiteit zoals bemesting. Typisch onderworpen aan milieuwetgeving en opgelijst als potentieel hinderlijk, zie bv. IIOA's van VLAREM.
Subklasse van
: Object
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn de volgende eigenschappen gedefinieerd: identificator, locatie, ontvanger, type, verantwoordelijke, wettelijkKader.

Eigenschap	Verwacht Type	Kardinaliteit	Beschrijving	Gebruik
`identificator`	Identificator	0..*	Identificator van de Emissiebron.
`locatie`	Locatie	0..*	De locatie van de emissiebron.	OPMERKING: meerdere locaties zijn mogelijk voor zover ze van een verschillend type zijn (bv. Adres, Geometrie... ) en naar dezelfde plek verwijzen.
`ontvanger`	Object	0..*	Het object waarin de emissie van de Emissiebron terecht komt.	Bv. in het geval van water, het kanaal waarin de Emissie terecht komt. Of in het geval van lucht de Plaats waar de Emissie plaatsvindt. Laat bv. toe om naast Observaties mbt de uitstoot van een Emissiebron ook Observaties te doen over de impact van de EmissieBron.
`type`	EmissiebronType	1..*	Aard van de Emissiebron.	Bv. volgens de indeling van VLAREM (IIOA, IOA) of GPBV (Site, Faciliteit, Installatie, InstallatieOnderdeel). OPMERKING: Op te geven op het niveau waarop de Observatie plaatsvindt, bv. voor de gehele Site terwijl de werkelijke uitstoot plaatsvindt op het niveau van een InstallatieOnderdeel, bv. een bepaalde schoorsteen.
`verantwoordelijke`	Agent	0..*	Persoon of Organisatie die verantwoordelijk is voor de Emissiebron.	Bv. diegene die verantwoordelijk is voor het naleven van de Vergunning die van toepassing is op de Emissiebron.
`wettelijkKader`	WettelijkKader	0..*	De wetgeving die van toepassing is op de Emissiebron.	Bv. een bedrijf dat koelwater loost, valt onder rubriek 3.5 van BIJLAGE 1 van VLAREM II.

GeobserveerdWeer

Beschrijving: Een observatie van weersomstandigheden op een zekere plaats en tijd.
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn geen eigenschappen gedefinieerd.

HydromorfologischeIndexObservatie

Beschrijving: Observatie die de kwaliteit van de vormen in het landschap van het watersysteem beoordeelt op basis van kenmerken/parameters van deze vormen.
Subklasse van
: Observatie, Meting, StatistischeObservatie
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn de volgende eigenschappen gedefinieerd: geobserveerdKenmerk, hydromorfologischeIndex.

Eigenschap	Verwacht Type	Kardinaliteit	Beschrijving	Gebruik	Codelijst
`geobserveerdKenmerk`	HydromorfologischIndexType	1	De observatie van de vormen in het landschap ontstaan door water.	Bv. het kronkelen van de rivier, een onverharde oever maakt het mogelijk voor vissen om te zwemmen in het water.
`hydromorfologischeIndex`	Maat	1	Resultaat van de HydromorfologischeObservatie.

Kenmerktype

Beschrijving: Klasse die kenmerken van instanties van om het even welk type vertegenwoordigt.
Gebruik: In de context van Observaties en Metingen is dit een kenmerk van het geobserveerdObject en in het bijzonder van alle instanties van het type geobserveerdObject.
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn geen eigenschappen gedefinieerd.

Maat

Beschrijving: Een afgemeten hoeveelheid ve bepaalde grootheid, uitgedrukt in een bepaalde eenheid.
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn de volgende eigenschappen gedefinieerd: maat.

Eigenschap	Verwacht Type	Kardinaliteit	Beschrijving	Gebruik	Codelijst
`maat`	KwantitatieveWaarde	1	De hoeveelheid.

Meetnet

Beschrijving: Samenhangend geheel van plaatsen waar Observaties worden uitgevoerd..
Gebruik: De samenhang volgt uit de intentie om een groter gebied te monitoren d.m.v. Observaties op individuele plaatsen. OPMERKING: Strikt genomen hoeven deze Observaties geen Metingen te zijn, ook andere types Observaties zijn mogelijk (bv. Tellingen). OPMERKING: De plaatsen waar geobserveerd wordt hebben niet noodzakelijk een puntgeometrie (hoewel dat in praktijk het meest voorkomende geval is).
Subklasse van
: Bemonsteringsobjectverzameling
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn geen eigenschappen gedefinieerd.

Meetpunt

Beschrijving: Plaats waar Observaties plaatsvinden.
Gebruik: Maakt typisch deel uit van een Meetnet. OPMERKING: Strikt genomen hoeven deze Observaties geen Metingen te zijn, ook andere types Observaties zijn mogelijk (bv. Tellingen). OPMERKING: De plaatsen waar geobserveerd wordt hebben niet noodzakelijk een puntgeometrie (hoewel dat in praktijk het meest voorkomende geval is).
Subklasse van
: RuimtelijkBemonsteringsobject
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn geen eigenschappen gedefinieerd.

Metadata

Beschrijving: Gegevens die informatie over gegevens bevatten.
Gebruik: Observaties kunnen beschouwd worden als gegevens en dus zijn data over Observaties wel degelijk metadata. Omdat al heel wat metagegevens elders in het model kunnen worden meegegeven beperkt deze klasse zich tot beschrijvende metadata, ttz informatie zoals titel, samenvatting, auteur en sleutelwoorden. Dergelijke metadata is in hoofdzaak bedoeld voor identificatie en datacatalogen. OPMERKING: Een meer uitgebreide beschrijving is te vinden in het AP OSLO-SensorenEnBemonstering.
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn geen eigenschappen gedefinieerd.

Meting

Beschrijving: Observatie van een kwantificeerbare karakteristiek van een object.
Gebruik: Bv. het gewicht van een steen. Het resultaat is van type Meting. Voor een meer gedetailleerde beschrijvingen van deze klasse wordt er doorverwezen naar ISO19156.
Subklasse van
: Observatie
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn geen eigenschappen gedefinieerd.

Object

Beschrijving: Klasse die instanties van om het even welk type vertegenwoordigt.
Gebruik: In de context van Observaties en Metingen is dit het geobserveerdObject waarvan een kenmerk wordt geobserveerd. Het geobserveerdObject kan ook een Object zijn dat de werkelijkheid bemonstert (subklasse Bemonsteringsobject). OPGELET: deze klasse is abstract, ze moet gespecialiseerd worden in functie van het applicatiedomein.
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn de volgende eigenschappen gedefinieerd: waardeverschaffer.

Eigenschap	Verwacht Type	Kardinaliteit	Beschrijving	Gebruik	Codelijst
`waardeverschaffer`	Observatie	0..*	Observaties die een waarde geven aan Kenmerken van het Object.

Observatie

Beschrijving: Het vaststellen van de waarde van een bepaald kenmerk van een Object op een bepaald tijdstip of tussen twee tijdstippen.
Gebruik: Het gaat om schattingen van de waarde, maw op de waarde zit een zekere foutmarge. Voorbeelden zijn temperatuur, klasse, kleur. Dit is verschillend van waarden die zijn toegekend en dus geen schattingen zijn zoals naam of prijs.
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn de volgende eigenschappen gedefinieerd: fenomeentijd, geassocieerdeObservatie, gebruikteProcedure, geldigeTijd, geobserveerdKenmerk, geobserveerdObject, identificator, metadata, parameter, resultaat, resultaatkwaliteit, resultaattijd, type, uitgevoerdDoor, uitgevoerdMetSensor.

Eigenschap	Verwacht Type	Kardinaliteit	Beschrijving	Gebruik
`fenomeentijd`	TM_Object	1	Het moment waarop het resultaat van de Observatie van toepassing was.	Typisch het moment waarop geobserveerd of bemonsterd werd. Als de Observatie temporeel is en het moment waarop iets plaatsvindt wordt geregistreerd dan is dit meteen ook de fenomeentijd.
`geassocieerdeObservatie`	Observatie	0..*	Observaties waarvan de resultaten op een of andere manier samenhangen.	Het gaat om samenhang die van belang is om het resultaat van individuele Observaties te begrijpen, bv. biotische relaties (dier A is roofdier en is aanwezig, omdat dier B prooi voorkomt). Dergelijke relaties vereisen expliciet te worden beschreven (in tegenstelling tot relaties zoals het samenvallen van resultaten van Observaties in ruimte of tijd die impliciet mogen blijven). Ook nuttig voor relaties waarbij de output van Observatie A de input vormt voor Observatie B.
`gebruikteProcedure`	Observatieprocedure	0..*	Een relatie die de connectie legt tussen een herbruikbare procedure voor het maken van een observatie, een beschrijving of een bemonstering, typisch door een sensor, beschrijver of bemonsteraar.
`geldigeTijd`	TM_Period	0..1	Periode waarvoor het resultaat van de Observatie geldt.	Bv. nuttig voor weersvoorspellingen.
`geobserveerdKenmerk`	Kenmerktype	1	Kenmerk dat men observeert vh geobserveerdObject.	Soms is de procedure waarmee de waarden vh kenmerk worden bekomen indirect, t.t.z. men meet om praktische reden een ander kenmerk dat een proxy is voor het kenmerk dat men werkelijk wil observeren. Is die proxy geen kenmerk van het geobserveerdObject dan gebeurt de Observatie op een proxy van het geobserveerdObject. Bv om de vegetatie in een gebied te achterhalen meten we de kleurreflectie op het aardoppervlak. CONSTRAINT: Het geobserveerdKenmerk moet werkelijk een kenmerk zijn van het geobserveerdObject.
`geobserveerdObject`	Object	1	Object dat men observeert.	Dat kan het Object zelf zijn of een proxy ervan, ttz een Bemonsteringsobject. OPMERKING: In dat laatste geval weet men soms pas na het observeren welke real-world Objecten men juist geobserveerd heeft.
`identificator`	Identificator	0..*	Verwijzing naar de informatie die het Bemonsterinsobject uniek identificeert.	Bv. het uniek nummer dat aan een Monster wordt toegekend of het nummer van een meetstation.
`metadata`	Metadata	0..1	Verwijzing naar Metadata over de Observatie.	Observaties kunnen beschouwd worden als gegevens en dus zijn data over Observaties wel degelijk metadata. Omdat al heel wat metagegevens elders in het model kunnen worden meegegeven beperkt deze klasse zich tot beschrijvende metadata, ttz informatie zoals titel, samenvatting, auteur en sleutelwoorden. Dergelijke metadata is in hoofdzaak bedoeld voor identificatie en datacatalogen. OPMERKING: Een meer uitgebreide beschrijving is te vinden in het AP OSLO-SensorenEnBemonstering.
`parameter`	BenoemdeWaarde	0..*	Willekeurig gegeven gassocieerd met het gebeuren van de Observatie.	Het gaat hier niet om kenmerken van het geobserveerdObject (die worden al beschreven door het geobserveerdKenmerk) of om parameters geassocieerd met het observatieproces (zoals een instelling van een instrument). Het gaat hier bv. om omgevingsparameters die het resultaat kunnen beïnvloeden en van belang zijn om het resultaat correct te interpreteren. Een voorbeeld is de diepte in een waterput waarop de waterkwaliteit is gemeten of de omgevingstemperatuur bij het meten van de vochtigheidsgraad.
`resultaat`	Any	1	De waarde van het geobserveerdeKenmerk als resultaat van de Observatie.	Het resultaat kan van om het even welk type zijn aangezien om het even welk Kenmerk van om het even welk type Object kan worden geobserveerd. CONSTRAINT: Het type van het resultaat van de Observatie moet kloppen met het geobserveerdKenmerk en de verkregen waarde moet binnen het bereik vallen van het geobserveerdKenmerk.
`resultaatkwaliteit`	DQ_Element	0..*	Mate waarin het resultaat van de Observatie voldoet aan de vereisten of verwachtingen.	Het gaat hier om gegevens die eigen zijn aan de Observatie en complementair aan de beschrijving van de procedure die bij de Observatie is gevolgd (analysemethode edm, zie klasse Proces) wat op zich iets zegt over de kwaliteit van het resultaat.
`resultaattijd`	TM_Instant	1	Tijdstip waarop het resultaat van de Observatie werd bekomen.	Is voor sommige Observaties gelijk aan de fenomeentijd maar kan ook verschillen, bv. bij het uitvoeren van een analyse op een Monster dat eerder (en doorgaans dan ook elders) werd genomen of bij sensormetingen die pas later worden verwerkt. Ook bruikbaar om herhaalde Observaties bv. op eenzelfde Monster uiteen te houden. Is het resultaat een voorspelling dan is de fenomeentijd het moment waarop deze van toepassing zou moeten zijn.
`type`	Observatietype	0..*
`uitgevoerdDoor`	Agent	0..*	De entiteit of de persoon die de Observatie heeft uitgevoerd.
`uitgevoerdMetSensor`	Sensor	1	De relatie tussen de observatie en de sensor die de observaties maakte.

Observatiecontext

Beschrijving: Verdere beschrijving van de samenhang tussen twee Observaties.
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn de volgende eigenschappen gedefinieerd: Observatie (source), Observatie (target), rol.

Eigenschap	Verwacht Type	Kardinaliteit	Beschrijving	Gebruik
`Observatie (source)`	Observatie	1	Referentie naar verbonden klasse.
`Observatie (target)`	Observatie	1	Referentie naar verbonden klasse.
`rol`	GeneriekeNaam	1	Aard van de samenhang.	Bv. Observatie A "isInputVoor" Observatie B, Observatie A "verklaart" het resultaat van Observatie B.

Observatieprocedure

Beschrijving: Een workflow, protocol, plan, algoritme of rekenkundige methode die specifieerd hoe een observatie gemaakt zou moeten worden, hoe je een monster moet nemen, of hoe je een verandering aan de wereld moet maken (via een aandrijving). Een procedure is herbruikbaar en kan betrokken worden bij meerdere observaties, bemonsteringen of aandrijvingen. Het legt de stappen uit die genomen dienen te worden om een waardevol resultaat te bekomen.
Subklasse van
: Proces, Procedure
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn geen eigenschappen gedefinieerd.

Observatieverzameling

Beschrijving: Een verzameling van één of meerdere observaties, wiens leden een gezamenlijke waarde delen voor één of meerdere kenmerken.
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn geen eigenschappen gedefinieerd.

Procedure

Beschrijving: Een officiële of gevestigde manier om iets te doen.
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn geen eigenschappen gedefinieerd.

Proces

Beschrijving: Manier waarop het resultaat van de Observatie is verkregen.
Gebruik: Dat kan d.m.v. een instrument of een sensor zijn; maar het kan ook een menselijke observator zijn of een simulatie of een verwerking of algoritme toegepast op meer primitieve resultaten. Het Proces vormt samen met het Bemonsteringsobject dat is gebruikt het z.g.n. observatieprotocol. OPGELET: deze klasse is abstract, ze moet gespecialiseerd worden in functie van het applicatiedomein.
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn geen eigenschappen gedefinieerd.

RuimtelijkBemonsteringsobject

Beschrijving: Ruimtelijk begrensd deel van het Object dat men observeert en dat representatief wordt geacht voor dat Object.
Gebruik: Wordt gebruikt als het geobserveerd Object een zekere omvang heeft waardoor het niet in zijn geheel geobserveerd kan worden. Afhankelijk van de toegankelijkheid van het Object en de aard van de variatie van het geobserveerd Kenmerk binnen het Object, wordt gekozen voor een RuimtelijkBemonsteringsobject in 1, 2 of 3 dimensies.
Subklasse van
: Bemonsteringsobject
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn de volgende eigenschappen gedefinieerd: gehostPlatform, geometrie, positioneleNauwkeurigheid.

Eigenschap	Verwacht Type	Kardinaliteit	Beschrijving	Gebruik
`gehostPlatform`	Proces	0..*	Procedure die of instrument dat in of op het RuimtelijkBemonsteringsobject is geïnstalleerd.	Bv. een Procedure vh type "MonitoringWaterkwaliteit" die doorlopend in een meetstation wordt uitgevoerd of een Toestel vh type "Windmeter" dat daar is geïnstalleerd.
`geometrie`	Geometrie	1	Geometrie van het RuimtelijkBemonsteringsobject.
`positioneleNauwkeurigheid`	DQ_PositionalAccuracy	0..2	Nauwkeurigheid waarmee de geometrie is bepaald.	Kardinaliteit is maximaal 2 opdat zowel horizontale als verticale positionele nauwkeurigheid zou kunnen worden opgegeven. Bv. voor de horizontale nauwkeurigheid ve Bemonsteringspunt: straal vd cirkel rond het gemeten punt waarin met 90% zekerheid de werkelijke positie ligt.

Sensor

Beschrijving: Toestel, agent (ook mensen) of software (simulatie) betrokken bij, of implementeren, van een procedure. Sensoren reageren op bepaalde stimuli, bv. Een verandering in de omgeving, of input data uit de resultaten van voorgaande waarnemingen en hieruit genereren ze een resultaat. Sensoren kunnen gestuurd worden door een platform.
Subklasse van
: Systeem, Proces
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn de volgende eigenschappen gedefinieerd: uitgevoerdeObservatie.

Eigenschap	Verwacht Type	Kardinaliteit	Beschrijving	Gebruik	Codelijst
`uitgevoerdeObservatie`	Observatie	0..*	De relatie tussen de sensor en de observatie gemaakt door de sensor.

Soort

Beschrijving: Een levend organisme zoals planten, dieren en microben die gebruikt worden om de gezondheid van het natuurlijk ecosysteem in kaart te brengen.
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn geen eigenschappen gedefinieerd.

StatistischeObservatie

Beschrijving: Een observatie volgens een statistische methodologie.
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn geen eigenschappen gedefinieerd.

Systeem

Beschrijving: Systeem is een eenheid van abstractie voor stukken van de infrastructuur die de procedure implementeert. Een systeem mag meerdere componenten hebben, zijn subsystemen, die andere systemen zijn.
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn geen eigenschappen gedefinieerd.

WaterkwaliteitObservatieVerzameling

Beschrijving: Een verzameling van één of meerdere waterkwaliteitobservaties. De geïncludeerde observaties delen een waarde voor één of meerdere eigenschappen.
Subklasse van
: Observatieverzameling
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn de volgende eigenschappen gedefinieerd: fenomeentijd, geobserveerdObject, lid, refGeobserveerdWeer.

Eigenschap	Verwacht Type	Kardinaliteit	Beschrijving
`fenomeentijd`	TM_Object	1	Het moment waarop het resultaat van de observatie in de collectie toepasbaar was.
`geobserveerdObject`	Object	1	Een referentie naar het object dat geobserveerd werd tijdens de observaties in de collectie.
`lid`	Observatie	1..*	Een referentie naar het object dat geobserveerd werd tijdens de observaties in de collectie.
`refGeobserveerdWeer`	GeobserveerdWeer	0..1	Een beschrijving van de weersomstandigheden tijdens de Observaties in de Collectie.

WaterkwaliteitParameterObservatie

Beschrijving: Observatie om de fysieke kwaliteit van water te beoordelen door het meten van bepaalde fysische kwantiteiten.
Gebruik: Deze hoeveelheden zijn parameters zoals temperatuur, zoutgehalte, troebelheid, opgeloste stoffen etc.
Subklasse van
: Observatie, Meting
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn de volgende eigenschappen gedefinieerd: geobserveerdKenmerk, waterkwaliteitParameterResultaat.

Eigenschap	Verwacht Type	Kardinaliteit	Beschrijving	Gebruik	Codelijst
`geobserveerdKenmerk`	WaterkwaliteitParameterType	1	Type van het geobserveerdKenmerk.
`waterkwaliteitParameterResultaat`	Maat	1	Resultaat van de WaterkwaliteitParameterObservatie.

WaterObject

Beschrijving: Object uit de reële wereld gerelateerd aan water.
Gebruik: Het is het object waarin we geïnteresseerd zijn, het object waarvan we bepaalde kenmerken observeerden tijdens het beoordelen van de waterkwaliteit. Bijvoorbeeld in het kanaal Brussel-Charleroi. Het water object kan getypeerd worden via het attribuut Type, maar een wissel door een getypeerde instantie is ook toegelaten. In ieder geval, het geobserveerd object moet een fenomeen gerelateerd aan het water object type. Indien het water object niet direct werd geobserveerd, maar indirect door een monster, dan is het water object het bemonsterde object en dan veronderstellen we dat het monster de rol van object van interesse belichaamd.
Subklasse van
: Object
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn de volgende eigenschappen gedefinieerd: type.

Eigenschap	Verwacht Type	Kardinaliteit	Beschrijving	Gebruik	Codelijst
`type`	WaterObjectType	0..1	Type van waterObject.

WettelijkKader

Beschrijving: Het kader dat vastlegt wat behoort tot de wet.
Eigenschappen: Voor deze entiteit zijn geen eigenschappen gedefinieerd.

Datatypes

BenoemdeWaarde

Beschrijving: De klasse benoemdeWaarde zorgt voor een generieke zacht-type paramater waarde.
Gebruik: In essentie een waarde en de naam vh type van de waarde. Bv. een temperatuur van 21graden Celcius (waarde = 21 graden Celcius, naam = temperatuur).
Eigenschappen: Voor dit datatype zijn de volgende eigenschappen gedefinieerd: naam, waarde.

Eigenschap	Verwacht Type	Kardinaliteit	Beschrijving	Gebruik	Codelijst
`naam`	GeneriekeNaam	1	Naam van het type van de waarde.
`waarde`	Any	1	De waarde van de kwantitatieve waarde of waarde van de eigenschap.

GeneriekeNaam

Beschrijving: Abstracte klasse van alle namen in een naamruimte.
Gebruik: Subtypes zijn LokaleNaam en NaamInNaamruimte (resp. een naam zonder en een naam met vermelding van een naamruimte). Datatype van LokaleNaamaam is bv. String of Taalstring, datatype van NaamInNaamruimte is bv. URI. OPMERKING: Meer info over dit datatype in ISO 19103 Geographic Information - Conceptual schema language.
Eigenschappen: Voor dit datatype zijn geen eigenschappen gedefinieerd.

Getal

Beschrijving: Aanduiding van een hoeveelheid.
Gebruik: In praktijk de primitieve datatypes waarmee een hoeveelheid kan worden aangeduid,zie xsd datatypes float,double,decimal,integer etc.
Eigenschappen: Voor dit datatype zijn geen eigenschappen gedefinieerd.

Identificator

Beschrijving: Informatie gebruikt om een object uniek te identificeren.
Gebruik: Uitgangspunt hier is dat deze string door een organisatie wordt toegekend en dat dit gebeurt volgens een welbepaald systeem. Meer uitgebreide beschrijving in het AP OSLO-Generiek.
Eigenschappen: Voor dit datatype zijn geen eigenschappen gedefinieerd.

KwantitatieveWaarde

Beschrijving: Aanduiding van de kwantiteit van een bepaald kenmerk van een object.
Gebruik: Bv. de hoogte van een object,het gewicht,de temperatuur etc. Het gaat om een kenmerk dat numeriek uitgedrukt kan worden en in een bepaalde eenheid. Kwalitatieve aanduidingen zoals hoog,laag ed vallen hier dus niet onder.
Subklasse van
: Waarde
Eigenschappen: Voor dit datatype zijn de volgende eigenschappen gedefinieerd: eenheid, standaard eenheid, waarde.

Eigenschap	Verwacht Type	Kardinaliteit	Beschrijving	Gebruik
`eenheid`	String	0..1	De eenheid waarin de waarde is uitgedrukt.	Te gebruiken als geen standaard eenheid gekend is.
`standaard eenheid`	StandaardEenheid	0..1	De gestandaardiseerde eenheid waarin de waarde is uitgedrukt.
`waarde`	Getal	1	Getal waarmee de kwantiteit van het kenmerk kan worden uitgedrukt.

Locatie

Beschrijving: Aanduiding van een geografische positie,d.m.v. coordinaten,een toponiem,een adreslabel,een verwijzing naar een plaats/regio of verwijzing naar een adres.
Gebruik: Te gebruiken als de manier waarop de geografische positie wordt aangeduid pas zal worden vastgelegd bij implementatie. Is deze manier nu al gekend dan moet direct gewerkt worden met Geometrie, GeografischeNaam, Adres etc. OPMERKING: Meer info over deze klassen/datatypes in het applicatieprofiel OSLO Generiek - basis.
Subklasse van
: Dekking
Eigenschappen: Voor dit datatype zijn geen eigenschappen gedefinieerd.

StandaardEenheid

Beschrijving: Eenheid vastgelegd door een standaardiserende organisatie.
Gebruik: Datatype kan een URI zijn of een GetypeerdeString. In het eerste geval wordt verwezen naar op het web gepubliceerde eenheden, bij voorkeur deze van qudt, bv. voor meter. In het geval van een GetypeerdeString gaat de voorkeur naar de UCUM-codes, bv km/h.
Eigenschappen: Voor dit datatype zijn geen eigenschappen gedefinieerd.

TM_Instant

Beschrijving: Nul-dimensionele geometrische primitieve in tijd.
Gebruik: Vergelijkbaar met een punt in de ruimte, maar i.p.v. een positie in een ruimtelijk referentiesysteem gaat het hier over een punt op de tijdsas. OPMERKING: Een meer uitvoerige beschrijving in ISO19108. Substitutie door een eenvoudiger equivalent bv. time:Instant uit de W3C Time Ontology is aanbevolen.
Eigenschappen: Voor dit datatype zijn geen eigenschappen gedefinieerd.

TM_Object

Beschrijving: TM_Object is een tijdelijk object.
Gebruik: TODO
Eigenschappen: Voor dit datatype zijn geen eigenschappen gedefinieerd.

TM_Period

Beschrijving: Een-dimensionele geometrische primitieve in tijd.
Gebruik: Vergelijkbaar met een curve in de ruimte, maar i.p.v. een een interval tussen twee punten in de ruimte gaat het hier over een interval tussen twee punten in de tijd. De bijbehorende tijdsduur is de temporele afstand tussen die twee punten (vergelijkbaar met de afstand tussen twee punten in de ruimte). OPMERKING: Een meer uitvoerige beschrijving in ISO19108. Substitutie door een eenvoudiger equivalent bv. time:Interval uit de W3C Time Ontology is aanbevolen.
Subklasse van
: Dekking
Eigenschappen: Voor dit datatype zijn geen eigenschappen gedefinieerd.

JSON-LD context

(niet normatief)

Een herbruikbare JSON-LD context definitie voor dit applicatieprofiel is terug te vinden op: /doc/applicatieprofiel/waterkwaliteit/kandidaatstandaard/2022-10-17/context/waterkwaliteit-ap.jsonld

SHACL template

(niet normatief)

Een herbruikbare SHACL template definitie voor dit applicatieprofiel is terug te vinden op: /doc/applicatieprofiel/waterkwaliteit/kandidaatstandaard/2022-10-17/shacl/waterkwaliteit-ap-SHACL.ttl